การบาดเจ็บเฉียบพลัน (ACUTE INJURY)
• การบาดเจ็บแบบฉับพลันและมักมีอาการปวดรุนแรง
มักพบได้มากจากการเกิดอุบัติเหตุ เช่น การบาดเจ็บ
จากการเล่นกีฬาหรือการออกกําลังกาย ข้อเท้าเคล็ด
กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นฉีกขาด เป็นต้น
ปกติร่างกายซ่อมแซมการบาดเจ็บอย่างไร
• เริ่มจากระยะที่มีการอักเสบ (Inflamation Phase) จะมีอาการปวด บวม แดง และรู้สึกร้อน เนื่องจากร่างกายมีการหลั่งสารอักเสบมายังบริเวณนั้น
• ระยะการซ่อมแซม (Proliferation phase) เป็นระยะที่ร่างกายเริ่มซ่อแซมส่วนที่บาดเจ็บ แต่ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสมก็อาจทําให้ส่วนที่บาดเจ็บเกิดเป็นพังผืด หรือแผลเป็น ได้นะ ระยะนี้ใช้ เวลาราวๆ 24-48 ชั่วโมงแรก ซึ่งอาจมากที่สุดถึง 6 เดือนในบางโครงสร้าง
• ระยะการปรับรูปร่างใหม่ (Remodelling phase) เป็นระยะที่
ร่างกายทําการปรับปรุงเนื้อเยื่อบริเวณที่มีการซ่อมแซมให้มีความสมบูรณ์และเพื่อให้โครงสร้างต่างๆ มีการเคลื่อนไหวที่เป็นปกติตามเดิม อาจใช้เวลาสูงสุดถึง 2 ปี ในระยะนี้หากเกิดการบาดเจ็บซํ้าหรือรักษาไม่ดีจะทําให้โรคที่เป็นเรื้อรังไม่หายสักที
บาดเจ็บแล้วรักษาเบื้องต้นยังไง
• ไปหาหมอให้เขารักษาให้ • ห้้ามนวดคลึงใช้ความร้อนยาร้อน • รักษาเองไง ด้วย SIR! PRICE!
P Protect
ใช้อุปกรณ์ต่างๆเพื่อป้องกันการลงนํ้าหนักและเป็นการจํากัดการเคลื่อนไหวที่อาจทําให้เกิดการบาดเจ็บเพิ่มเติมในระยะสั้นๆ
เช่น ไม้เท้า การเข้าเฝือก การใช้สายคล้องคอ
R Rest
เป็นช่วงของการพักใช้ข้อต่อและกล้ามเนื้อสักพักนึง
เพื่อให้เกิดกระบวนการซ่อมแซมการบาดเจ็บได้สมบูรณ์มากขึ้น
เพื่อไม่ให้โครงสร้างที่บาดเจ็บมีการบาดเจ็บเพิ่มเติมจากท่าทางและการเคลื่อนไหวที่ทําให้เกิดการบาดเจ็บซํ้าได้
I Ice
ในระยะการบาดเจ็บเฉียบพลันมีความจําเป็นอย่างยิ่งในการรักษาด้วยความเย็นเพื่อลดการหลั่งสารอักเสบต่างๆซึ่งทําให้เกิดอาการปวดอย่างรุนแรงบวม แดง ร้อน ซึ่งหากใช้ความร้อน
ทุกประเภทในระยะนี้จะทําให้เกิดอาการอักเสบเพิ่มมากขึ้นซึ่งการประคบเย็นควรทําครั้งละไม่เกิน10-15 นาที และสามารถทําซํ้าได้ทุก 2 ชั่วโมง
C Compression
ในกรณีที่อาการบวมการพันเพื่อสดบวมก็มีความจําเป็นเช่น
เดียวกันเพราะนอกจากการพันผ้ายืดจะช่วยลดอาการบวมแล้ว
ยังเป็นการช่วยพยุงกล้ามเนื้อและข้อต่อได้อีกด้วยแต่ต้องใช้แรง
ในการพันในระดับที่พอดีเพื่อให้เลือดยังไหลเวียนได้อยู่
ถ้าเขียว+ชา แกะออกทันทีจ้า แน่นเกิ๊น
E Elevation
หากมีอาการบวมมากใช้การยกบริเวณที่บาดเจ็บให้สูงกว่าระดับ
ลําตัวเพื่อเป็นการช่วยให้เกิดการไหลย้อนกลับของของเหลวไป
ยังร่างกายส่วนต้น
เตือนแล้วนะ!
เป็นใหม่ๆน่ะ ห้ามนวด
ห้ามคลึง ห้ามประคบร้อน
ไม่อย่างนั้นอาการของคุณแย่แน่
นักกายภาพบําบัดช่วยคุณได้!
• นักกายภาพบําบัดจะทําการซักประวัติ ตรวจประเมินและวินิจฉัยโรค
ความบกพร่องในการเคลื่อนไหว จํากัดการทํากิจกรรมเคลื่อนไหว รวมถึงวิเคราะห์ปัจจัยส่งเสริม ปัจจัยที่เป็นอุปสรรคด้วย
วิธีการทางกายภาพบําบัด
• ก่อนจะรักษาก็ต้องมาซักประวัติและตรวจร่างกายกัน
ก่อนเพื่อวิเคราะห์โครงสร้างที่บาดเจ็บว่ามีกลไกการบาด
เจ็บอย่างไร มีโครงสร้างข้างเคียงใดๆได้รับผลกระทบ
รวมทั้งความจํากัดในการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อและ
ข้อต่อรวมทั้งความรุนแรงและความระคายเคืองของอาการ
• เทคนิคการรักษาทางกายภาพบําบัดในระยะบาดเจ็บแบบฉับพลัน
มักใช้เทคนิคที่เน้นในด้านการจัดการความเจ็บปวด การลดการอักเสบ การส่งเสริมการเคลื่อนไหวของข้อต่อและกล้ามเนื้อรวมทั้งการฟื้นฟูการรับรู้ของข้อต่อภายหลังการบาดเจ็บ
รักษาอย่างไรบ้าง
• ใช้เครื่องมือทางกายภาพบําบัด (Electrotherapy & Physical Agents) เช่น Therapeutic Ultrasound, Electrical Stimulation, Cryotherapy เป็นต้น
• การใช้เทคนิคการดัดดึงข้อต่อต่างๆ (Manipulative Treatment) และการออกกําลังกายเพื่อการรักษา (Therapeutic Exercise)
• การใช้อุปกรณ์พยุงข้อต่อและกล้ามเนื้อ เช่น Elastic Bandage, Rigid Taping, Kinesotaping
ถ้าคิดไรไม่ออกมาพบนักกายภาพบําบัดเถอะ
เป็นปุ๊บ มาปั๊บ หายไว ทันใจแน่นอน!!!